Een verhaal voor Toe bi-Sjewat

Simcha Ben Zion (1870 – 1932) Le Sjana Towa

Daar staan ze dan, al die bomen bevangen van angst in hun hoven. Daar staan ze dan, bevend wachten op het vonnis, want vandaag is het de Dag des Oordeels - Nieuwjaarsfeest der Bomen.

Allen zijn ze gelijk op deze Dag des Oordeels - bedekt en besneeuwd en onherkenbaar verworden door uitputting; vruchtbomen en gewone bomen, groot en klein, een prins niet te onderscheiden van een bedelaar, allen staan ze daar voor het Hemelse Gericht van de Rechter der Wereld, overgeleverd aan hemelse genade. Maar de hemel is somber gestemd bij dit voorval, nevel verbleekt alles en grote vrees voor de rechtspraak doet allen in het gelid staan.

Een harde winter, dik ijs - wie zal er voor ons zorgen? Wie zal er straks stralen in het allereerste lentelicht? Wie zal verdorren? Dan opeens waait er een zachte wind die de bomen weer laat ruisen; allen huiveren opeens, vrezen met grote vrees. Knielend en buigend staan ze daar; hun gebeden uitsprekend...

Klaagzangen als komend van de damesgalerij op het moment van het schallen der sjofartonen klinken ... en dan ! het gierend gekrijs van het afscheuren van een verdorde tak van de stam, dof ploft die ter aarde. Oi! Dit is de Dag des Oordeels, nu treft het oordeel alle bomen.

De aanklager, die zwarte kraai, nadert de uitgeputten, fladdert rondom het bosje en krijst: "rak-ra ! rak-ra, rak-ra (dit betekent in Hebreeuws 'enkel slechtheid'), jullie hebben allemaal gezondigd, begingen onrecht en jullie hebben je misdragen! Appelboom! Had je afgelopen zomer geen kinderen verleid om jonge appeldiefjes te worden ? Kersenboom! Konden die kleintjes niet ongestoord van jouw vruchten plukken op die ene Sjabbat! Rak-ra, enkel slechtheid, alleen maar slechtheid en nog eens slechtheid beging je al die tijd! Nu heeft de winter je levenssappen doen opdrogen van je wortels tot je kruin en een bladerdek zul je je levensdagen niet meer kunnen vergaren wegens je overtredingen.

De winter, de winter zal voor altijd heersen, zonlicht zul je niet meer zien, dat vreselijke ijs zal niet meer verdwijnen. Jullie zullen allen worden omgehakt met een bijl om in de kachel te worden opgestookt! Rak-ra, rak-ra, rak-ra !"

Dat horen de bomen en nijgen angstig naar elkaar: "Hebben we dan echt gezondigd?" Uit het diepst van hun hart klinkt het zodra ze zich op hun borst slaan: "Asjamnoe, bagadnoe ... - we zijn schuldig, we zijn verraders,..." De takken zuchten, kraken en zuchten nog eens: "Dit is de Dag des Oordeels, de Dag des Oordeels - en wie zal er onschuldig blijken?"

 bron: www.kkl-jnf.org 

"Tsiets tsiets tsiets oe-frach" (drie bloemknoppen en een bloem) tjilpt een klein mager vogeltje.

Kijk, een nieuw vogeltje, een zwaluw, fladdert daar uitgelaten het bosje in en hipt van boom tot boom, meedelend: "Ik kwam uit verre landen, vele vogels heb ik gezien en ik heb gehoord dat de lente is aangekondigd, de lente keert terug! In al zijn pracht als een bruidegom op zijn bruiloft. Een stralenkrans heeft hij om zijn hoofd en bladknoppen en jong groen heeft hij om zijn benen! Een jonge bruidegom met mooie ogen; hij brengt cadeaus en zoetigheden met zich mee! Die bruidegom is momenteel in Israël; hij werkt daar en strooit bloemen! Bloemen in alle richtingen, tot op de heuvels!  En goudappels tooien de bloemknoppen en al die bloemen! Nog even en dan komt ze noordwaarts, dan zeilt ze over de Middellandse Zee hierheen. Ze komt op windvlagen hierheen gezweefd, een zachte en aangename wind. Uit de Hof van Eden zal ze komen en ze zal vele exotische bloemen meebrengen - tsiets tsiets tsiets oe-frach ! Tsiets tsiets tsiets oe-frach !"

"Rak-ra, rak-ra" krijst de zwarte kraai: "Leugens, valsepraat, weerbarstige vogel! Vreemd wezen, je kunt alleen maar ophitsen, leugens verspreiden."

Dat horen de bomen - ze balanceren tussen hoop en vrees. Ze weten niet wie ze moeten geloven: hun eigenheimer de kraai of die nieuweling, die zojuist hierheen is gevlogen uit verre landen.

"Rak-ra, rak-ra" krijst de kraai weer.

De bomen worden nog steeds heen en weer geslingerd tussen blijdschap en verzuchting. Dan weer klinken er stemmen, blijkbaar nieuwe, uitgelaten stemmen van kleine kinderen, die van hun ouderlijk huis zijn komen toegesneld, rennend en juichend. Zie ze toch, beneveld door de spanning en door blijdschap.

Die kleintjes kwamen met veel rumoer uit hun schooltjes. Ze lezen al wat en zeggen: "Vandaag zijn jullie gezegend, bomen, in de Naam van de Eeuwige! We aten van jullie vruchten en herinnerden ons jullie zomerse genegenheid toen jullie ons zo zegenden!" De kinderen rennen, springen en dwarrelen als sneeuwvlokjes van boom tot boom en vertellen ze hun wensen: "Op het leven, appelboom, en niet op de dood! Dat je dik wordt, notenboom, en niet mager blijft! Tot zegen, kersenboom, en niet tot vloek!"

De wolken hoorden dit en verspreidden zich, waardoor zonnestralen konden gaan stralen. De zon brak door om uit eigen naam een duit in het zakje te doen - zo kon ze bijkans de kleintjes in hun vreugde bewonderen. De zon brak door en verlichtte liefdevol die nog treurige bomen. En zo werd alles verlicht, alles begon in het licht te glinsteren als saffieren en andere edelstenen en pareltjes. In de boomgaard was vreugde en blijdschap als met een feestdag.

"Ba-siman tow - Met een goed teken" riep de zwaluw. “Een goed teken voor de tsietsei-tsietsiem, tsietsiem oe-frachiem - voor al die bloemknoppen en bloemen!" 

En de kraai - die verstopte zich en verdween uit het zicht. Zijn nare krassende stem is niet meer gehoord. Zie die bomen eens hoe ze gegroeid zijn sinds ze zo door die vele kleintjes werden geprezen. En toen geloofden ze de belofte van dat vreemde vogeltje dat hen een gunstige uitspraak in het vooruitzicht stelde. Direct begonnen ze heen en weer te wiegen en wensten ze elkaar toe:

"Le-sjana towa ! Le-sjana towa ! - Een goed nieuwjaar !"