Parasja Waera

Droosje Sjabbat Waera.

We zitten midden in de tijd van de sidrot met de tien plagen die over Egypte kwamen, die God over Egypte uitstortte wegens de onderdrukking door Egyptenaren en de vrijheidsdrang die was opgekomen onder de Israëlieten. Mozes en Aharon, waren ondanks tegenstribbelingen door Mozes zelf tegen wil en dank de voortrekkers geworden in de strijd voor hun, en onze, bevrijding. De Exodus, meer nog dan het geven van de Thora bij de Sinaï, is ons focuspunt geworden door onze gehele geschiedenis heen. Waar we ook zijn, hoe onze situatie ook is – we willen vrij zijn en met rust gelaten worden door de andere, ons omringende cultuur. IPOR opperrabbijn Benyomin Jacobs noemt het in het NIW van dit weekend: we zijn blij met onze vrije open liberale democratische samenleving – zolang die óns vrijlaat om joden te kunnen zijn. Hij doelde hiermee op onze vrijheid van godsdienstbeleving, die voor ons niet slechts bestaat uit het binnen onze eigen muren uitspreken van wat psalmpjes en onze overige gebeden, maar die inclusief onze Sjabbat, onze eigen slacht, ons recht op besnijdenis van onze jongetjes, ons onderwijs, onze kalender, zelfs onze klederdracht is. Farao’s liggen altijd op de loer en in iedere generatie hebben we met dit soort risjes te maken gehad. Soms stellen ze niet veel voor; soms trachten ze ons daadwerkelijk te vernietigen. Bechol dor wa dor, zingen we in de seider. Van generatie op generatie. En traditioneel krijgen die lieden de vervloeking van Sjfoch chamatcha mee, die bij de open deur uitgesproken wordt, zodat ze het goed kunnen horen, als ze althans Hebreeuws verstaan. En daaropvolgend zingen we over Eliahoe haNavie. Van de verwachte goede tijd die uiteindelijk komen zal. Van de Farao’s in de dagen van Mozes, van de Perzen in de dagen van Esther en Mordechai, tot de Perzen in onze dagen bedreigen ze ons bestaan als individueel mens en als volk. En ik heb weinig hoop dat dit in 2016 zal verdwijnen.

Het zal u niet ontgaan zijn. Dezer dagen is het een jaar geleden dat in Parijs moordpartijen werden aangericht: op de kosjere supermarkt Super Kacher, en op de redactie van het blad Charlie Hebdo. Kijken we naar de reacties op beide aanvallen, dan viel mij op dat er nuanceverschil is te bespeuren. Het westen was geschokter over de aanval op de redactie van dit alternatieve blad dan op de supermarkt. Het zal er mee te maken hebben dat het blad per direct het boegbeeld was geworden van onze vrije westerse ethiek; blijkbaar meer dan een supermarkt met kosjere producten dat kan zijn. Na jaren aanvallen op joden – weten we nog: al jaren kleine moordpartijtjes her en der; dan in 2012 de aanslag op de sjoel in Toulouse, 2014 op het museum in Brussel, en afgelopen 13 november dus die diverse aanslagen, waaronder op het theater Bataclan. Sinds kort is de algemene samenleving mede doel van de terreur en raakt Europa in de ban van veiligheid en bedreiging.

Uiteindelijk kunnen de motivaties vaak teruggevoerd worden op de strijd tegen het bestaansrecht van Israël. En de aanwezigheid van Joden overal ter wereld. Het enige land en het enige volk ter wereld waarvan een groot deel van de mensheid zich uitspreekt dat het niet bestaan mag.

En dan kom ik opeens gisteren een bericht over Henry Kissinger tegen. Weet u nog: buitenlandse zaken onder Richard Nixon en Gerald Ford. Geboren in 1923 in Fürth in Duitsland. Weliswaar joods, maar heeft zich daar nooit iets door gelegen laten liggen. Zijn goede recht. En zei ooit heel terecht dat hij reeds de belangen van 50 staten diende: die van de VS. En zich daarom niet voor de belangen van nóg een staat; een 51^e staat kon committeren. En dat hem de veiligheid van de Russische Joden niet zoveel kon schelen dat hij daarvoor de belangen, laat staan levens van Amerikaanse burgers in de waagschaal wilde stellen. Maar ook riskeerde hij in 1973 zelfs een atoomoorlog met de Sovjetunie om Israël te kunnen verdedigen tegen verregaande plannen van die Sovjetunie om zelf in te grijpen in het voordeel van Syrië en Egypte, toen generaal Sjaron zl. eenmaal het Suezkanaal overgestoken was. Het is er gelukkig niet van gekomen. En een Nobelprijs voor de Vrede in hetzelfde jaar voor zijn rol in het beëindigen van de Vietnamoorlog, samen met Le Duc Tho.

Golda Meir en Henry Kissinger - bron: www.medea.be

Wat zegt hij nu, samen met wat hoogstaande veiligheidsmensen met connecties tot in het State Department en in het Pentagon en bij de CIA: hij voorzegt dat er in 2022 geen Staat Israël meer zal bestaan. De wereld keert zich zo tegen Israël, de Islamitische wereld verandert zo snel van structuur en wordt zo snel militair sterker, waarbij het westen steeds meer slagkracht met daarbij de interesse in Israël verliest, dat het een rekensom is geworden. De VS krijgen steeds meer belangen in een Midden-Oosten waarbij Israël in zijn ogen alleen maar in de weg staat. En strategen zijn blijkbaar inmiddels aan het denken hoe zij zich moeten positioneren in dat Midden-Oosten zonder Israël.

Wat hij niet doet is zijn eigen president en parlement oproepen tot grotere militaire en diplomatieke steun aan Israël; geen oproep doet tot grotere actiebereidheid het terrorisme aan te pakken; geen oproep doet aan de gezamenlijke westerse wereld elkaar te steunen bij een toenemende dreiging door welk-soort-ook-fanatisme; geen oproep doet Iran militair weer te isoleren, laat staan kaltzustellen, geen oproep doet om op de rechtse republikeinse presidentskandidaat en Israël-vriend Mitt Romney te stemmen, geen oproep doet aan de groeiende groep van vooraanstaande journalisten, waaronder Alan Sabrosky en Alan Hart, en zelfs aan presidentskandidaat Merlin Miller, die ervanuit gaan dat 9/11 toch een actie van de Mossad was, hun idiote geblaat te staken. Hij doet zelfs geen oproep aan de vijanden van Israël eens te overwegen om aan tafel te gaan zitten. Nee: Israël verdwijnt.

Het is namelijk het gevolg, volgens Henry en die belangrijke veiligheidsmensen, van de doodlopende politiek van Bibby Netanyahu en zijn regering. Die mening mag iedereen hebben.

Farao’s en hun secondantjes zijn van alle tijden.

Of Henry gelijk krijgt? Ik hoop het niet. Ik bid van niet. Waar ik wel van uitga is dat in 2022 Henry waarschijnlijk niet meer bestaat.

Wij als kille staan vandaag, 28 tewet, ook weer stil bij de ongeveer 2600 vermoorde inwoners van de kehillot van Pilsen in toenmalig Tsjechoslowakije. Zij werden voor het merendeel op 17 en 26 januari 1942 opgepakt en de dood ingevoerd door de moordenaars van toen. Het is rond een van hun Thorarollen dat onze kehilla zich heeft weten op te bouwen. We zullen straks een jizkor voor hen maken.

Dan is er een uitnodiging gestuurd voor de Toe Bisjewat-seider op zondagmiddag 24 januari bij … thuis. Een mooi moment: het vieren van het Nieuwjaar van de Bomen – het vieren van de voortdurende boomgroei en aanplant in Erets Jisrael. Laten we ons daar maar op blijven richten. Uiteindelijk zullen het vasthouden aan onze tradities en het vermeerderen van Joodse kennis meer bijdragen aan de verlossing van de wereld dan alle fanatisme bij elkaar.  

Sjabbat sjalom

Sjabbat 9 januari / 28 tewet 2016 - Bert Oude Engberink