Sjabbat Tekoema

66 jaar Israël

Afgelopen zondag kreeg Lochem een nieuwe toeristische attractie. Ik viel van mijn stoel - wat niet het gevolg maar de oorzaak hiervan was en daardoor ontstond een onuitwisbare indruk die vanaf heden kan concurreren met de Lochemse Berg.

Hoe vond dat plaats? Ik ontdekte welk Europees staatshoofd ons als eerste het land Israël aanbod na die vele eeuwen van ballingschap. Het was niet de Britse koning George V, onder wie de Britten de Balfour-declaratie opstelden en in 1917 aan Lord Rothschild overhandigde -  wat overigens leidde tot onze nationale onafhankelijkheid in 1948.

Het was onze eigen keizer – keizer Napoleon Bonaparte. Napoleon Bonaparte, toen nog slechts Generaal Bonaparte, was de eerste om het Joodse volk zijn rechtmatig vaderland aan te bieden. Gedurende zijn veldtocht in het toenmalige Palestina van 8 februari tot 1 juni 1799 stuurde hij – om precies te zijn op 20 april 1799 – een verklaring naar de Joden in zijn rijk: ‘Aan de Israëlieten, de rechtmatige erfgenamen van het land Palestina: ‘ “Volk van Israël, uniek volk, duizenden jaren van tirannie en onderdrukking heeft u kunnen beroven van uw land maar niet van uw naam en nationaal bestaan.

Oplettende en onpartijdige waarnemers van de bestemming der volkeren – hoewel niet begiftigd met profetische gaven als Jesjaja, Hosjea en Joël, hebben bevestigd wat deze profeten hebben voorspeld toen zij het koninkrijk Israël in hun dagen te gronde zagen gaan: dat zij, die bevrijd zullen worden door God met liederen en gezang zullen terugkeren naar Zion.

Deze grote natie, de Franse Republiek, die niet handelt in landen en volkeren zoals vorige Rijken, die uw voorouders als slaven hebben verkocht aan vreemden, roept U op – niet om uw thuislanden te veroveren maar slechts om het over te nemen en te verdedigen tegen uw onderdrukkers. Haast U, o, Israël om uw glorierijke bestemming weer op te nemen…!” (bron: website NIK Jom ha’Atsmaoet 2007)

Opvallend hoe deze Franse keizer-in-opkomst in zijn oproep om terug te keren juist deze twee essenties van het Joodse volk benadrukt: God en Zion, symbolische naam voor Jeroesjalajiem.

Nooit geweken
De Sjechina, de Goddelijke aanwezigheid, is nooit van Israël geweken. Jeroesjalajiem was niet alleen duizend jaar de hoofdstad van ons land in bijbelse tijden, maar tevens de stad, waar iedere pelgrim-toerist spiritueel herboren vandaan kwam. Israël was niet alleen een land om te wonen. Nee!
Het was sindsdien en is nog steeds een spiritueel land om te groeien. Drie maal per jaar moest iedereen “voor het Aangezicht van God verschijnen” (Dewariem 16:16). Ook al woonde men ver weg – onze ondeelbare hoofdstad verbond ons allen en maakte van heel Israël een speciaal land voor iedere Jood, waar ook ter wereld.

Israël was en is het enige land ter wereld waar we echt onszelf, echt joods kunnen zijn.
Er wordt verteld, dat Napoleon eens door de straten ging op de avond van Tisja be’Aw en langs een sjoel kwam. Hij hoorde een jammerend en klagend geluid. Hij zond één van zijn bedienden naar binnen. Hij was benieuwd waarom iedereen zo bedroefd was. De voorzitter van de Joodse Gemeente kwam mee naar buiten en legde Napoleon uit dat men treurde om de verwoesting van de Tempel.
Verwonderd zei Napoleon dat hij over dit vreselijke voorval niets had vernomen. Hij vroeg waar en wanneer deze gebeurtenis had plaatsgevonden. De voorzitter antwoordde: “Jeruzalem en de Tempel werden 1730 jaar geleden verwoest.” Toen riep Napoleon uit: “Jullie treuren nog steeds na meer dan 17 eeuwen? Als jullie zo lang aan het rouwen zijn, zullen jullie Jeruzalem en de Tempel eens terugkrijgen”.

Gedawwend en gehoopt
66 jaar geleden werd onze droom realiteit. Toen kregen we een eigen staat en mochten we weer Joods zijn in ons eigen land. Bijna 1900 jaar hadden we gedawwend en gehoopt om terug te mogen keren naar Erets Jisraël. Wat een simche, dat we eindelijk na zo veel jaar weer een eigen land hadden.

Een bekende joodse filosoof heeft het eens mooi gezegd: ”Voor ons zijn Israël en Jeroesjalajiem het centrum van de joodse geschiedenis. Het vormt de kern van ons geloof en ons verlangen naar de verlossing door de Masjieach.”

De Nobelprijswinnaar Sjemoeel Agnon heeft het eens mooi uitgedrukt. Toen hij de Nobelprijs ontving vroeg de koning van Zweden hem waar hij geboren was. Agnon antwoordde: ”Ik ben geboren in Boeksats maar dat was in een droom. Eigenlijk ben ik geboren in Jeroesjalajiem, maar weggevoerd door Titus, de Romein.”

Wie zal ons vertellen wat ons land is? Wie zal ons voorschrijven waar de grenzen van Israël liggen? Wij zijn eigenlijk nooit weggeweest!
Onze band met Israël is geen uiting van nationalisme, patriottisme of nostalgie. Uiteindelijk is onze band met Israël in diepste wezen een religieuze band.
Niet alleen wij weten dat – maar zelfs de niet-joodse wereld heeft dit ingezien. Napoleon constateerde dat al. In 1947 gaf een tweederde meerderheid van de wereldbevolking ons het recht, terug te keren naar ons land en er een eigen staat op te richten. En in 1948 lukte het de Britse generaal John Glubb, Glubb Pasha, niet het Arabische Legioen van ‘onze’ koning Hoessein zaliger nagedachtenis deze staat en het Joodse leven daar om zeep te helpen. Hoe graag hij en minister-president Attlee en minister van buitenlandse zaken Bevin dit ook hadden gehoopt. De Joodse wijk in de oude stad werd weer verwoest. De bevolking verdreven. En tot juni 1967 bleef men van over de bestandslijnen op de Joodse wijken vuren, wat steeds weer tot slachtoffers leidde.

Religieuze vakantie
Het gebod van ‘alijat ha-regel’ – pelgrimage - krijgt een interessante dimensie indien we het omschrijven als een soort religieuze vakantie. In het 1e, 2e, 4e en 5e jaar van de zevenjarige sjemita-cyclus werd een kleine 9 procent van de bruto-landbouwproductie gespaard als tweede tiende om hiermee eten en onderdak te bekostigen in Jeroesjalajiem gedurende de pelgrimstochten.
Dit lijkt op moderne regelgeving. Drie maal per jaar op vakantie – dat spreekt ons moderne mensen ook aan. Ook tegenwoordig besteden wij 8 tot 9 procent van ons bruto salaris aan vakantie.

In tegenstelling tot de moderne mens gingen de Joden uit de oudheid echter niet zonnebaden op een lawaaiig strand, maar kwamen zij vanuit alle uithoeken van Israël en de diaspora om zich te laven aan de Goddelijke inspiratie, die men in Jeroesjalajiem kon opdoen. Tijdens de drie jaarlijkse vakanties werd niet alleen de relatie met God verdiept maar ook werd de onderlinge band tussen Joden uit alle hoeken van het land en de wereld weer aangehaald.
Zovele gelijkgerichte burgers bijeen gaf het Joodse volk in religieus en moreel opzicht telkens weer nieuwe kracht en frisse moed. Israël werd tot een eenheid gesmeed in Jeroesjalajiem en Jeroesjalajiem richtte deze nationale eenheid op Gods Eenheid.

Werkelijk gedijen
Dat is ons Israël. Rabbi Jehoeda Halevi, de auteur van de Koezari, zegt het met zoveel woorden: alleen in Israël kan het Joodse volk werkelijk gedijen. Alleen daar kunnen wij die broodnodige, die onmisbare spirituele groei doormaken.
De media proberen ons een negatief zelfbeeld op te spelden en ons te laten schamen voor Israël. Europa, waarvoor wij straks weer mogen stemmen, investeert daar zelfs veel geld in. 57 %  van het hele budget voor steun aan NGO’s die opkomen voor belangrijke zaken als de mensenrechten, 11 miljoen euro per jaar, gaan naar (pro-) Palestijnse organisaties en clubs die een boycot van Israël willen bewerkstelligen. Ter vergelijking: naar mensenrechtenbewegingen in de landen Syrië, Saoedi-Arabië, De Verenigde Arabische Emiraten, Oman, Irak en Iran is het totaal …. 0 % - dus nul euro’s. Dat zijn dus blijkbaar volgens Europese standaarden aan Nederland gelijkwaardige naties.  Wij weten beter. Lees het cidi-verslag op www.cidi.nl.  
Israël is waar we trots op mogen zijn. Israël is het enige land ter wereld waar we echt onszelf, echt Joods kunnen zijn.

En dat willen wij: Am Jisra’eel Chai. Omein en Sjabbat sjalom .

Enne ……… leve keizer Napoleon! 

3 mei / 3 iyar 2014 - Bert Oude Engberink